โดย…สาธิต บวรสันติสุทธิ์, CFP นักวางแผนการเงิน
ใกล้สิ้นปี นอกจากเรื่องวางแผนภาษี ก็มีเรื่องเกษียณนี่แหละที่คนอยากรู้กัน คำถามหนึ่งที่มักเจอเสมอเลย ก็คือ การเลือกประกันสังคม ว่า จะออกมารับบำเหน็จ หรือ บำนาญชราภาพ หรือ ต่อประกันสังคมมาตรา 39 โดยจ่ายเดือนละ 432 บาท เพื่อขอใช้สิทธิรักษาพยาบาล อย่างไหนดีกว่ากัน
ทั้ง 2 ทางเลือก ได้อย่าง เสียอย่าง
1. อยากได้เงิน ก็เลือกรับบำเหน็จ หรือ บำนาญ
2. อยากได้สวัสดิการ ก็เลือกต่อมาตรา 39
แต่ทั้งนี้ทั้งนัน ประกันสังคมให้เวลาเราตัดสินใจว่าจะต่อมาตรา 39 ภายใน 6 เดือนนับแต่วันที่สิ้นสภาพการเป็นลูกจ้าง เว้นแต่เรามีเหตุจำเป็นอันมิอาจก้าวล่วงได้ เราต้องแสดงเหตุแห่งความจำเป็นที่ไม่สามารถสมัครผู้ประกันตนตามมาตรา39 ทันเวลาที่กำหนด โดยต้องยื่นคำร้องขยายหรือเลื่อนกำหนดเวลาภายใน 15 วันนับแต่เหตุแห่งความจำเป็นนั้นสิ้นสุดลงที่สำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานครพื้นที่ / จังหวัด / สาขา ที่สะดวก ยกเว้นสำนักงานใหญ่บริเวณกระทรวงสาธารณสุขโดยสำนักงานประกันสังคมจะพิจารณาอนุมัติเป็นรายกรณี
คนที่ไม่มีสิทธิได้รับบำนาญ ก็มักจะเลือกต่อมาตรา 39 ไว้ก่อน เพื่อให้อายุสมาชิกถึงขั้นต่ำ 180 เดือน จะได้รับบำนาญ เพราะบำนาญได้เงินเยอะกว่า
ส่วนคนที่ได้บำนาญชราภาพ ก็จะตัดสินใจยากหน่อย จะเอาอะไรดี ระหว่างเอาสวัสดิการรักษาพยาบาล กับ การเลือกรับบำนาญ
มีหลายคนเลือกรับบำนาญประกันสังคม และไปใช้สวัสดิการรักษาพยาบาลบัตรทองแทน ยอมเสียเวลารอหมอนานหน่อย แต่การครอบคลุมการรักษาพยาบาล บัตรทองไม่ด้อยกว่าประกันสังคมเลย เผลอๆดีกว่าด้วยซ้ำ
ข้อเสียของการเลือกรับบำนาญชราภาพมีอยู่อย่างเดียว คือ เราตายเร็ว ได้บำนาญไม่กีปี ตายแล้ว โดยถ้าเราตายภายใน 60 เดือนนับแต่เดือนที่มีสิทธิได้รับเงินบำนาญชราภาพ ประกันสังคมจะจ่ายเงินก้อนให้ทายาทเรา เรียกว่า เงินบำเหน็จชราภาพ 10 เท่าของเงินบำนาญชราภาพรายเดือนที่ได้รับคราวสุดท้ายก่อนถึงแก่ความตาย ตัวอย่างเช่น ถ้าเราได้บำนาญชราภาพมา 1 เดือนแล้วตาย เงินที่เราและทายาทเราได้ทั้งหมด คือ บำนาญชราภาพ 1 เดือน + บำเหน็จชราภาพ 10 เดือน รวมเป็น 11 เดือนเท่านั้น ฉะนั้นถ้าเลือกรับบำนาญชราภาพ ต้องเลือกอย่าตายเร็วด้วย แต่เลือกได้ซะเมื่อไหร่
โชคดี ตอนนี้มี กฎกระทรวง กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ ระยะเวลาและอัตราการจ่ายประโยชน์ทดแทนในกรณีชราภาพ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2565 (มีผลบังคับใช้แล้ว) ที่ให้การช่วยเหลือทายาทของผู้รับบำนาญชราภาพในการดำรงชีวิต ภายหลังผู้รับบำนาญชราภาพซึ่งเป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม ถึงแก่ความตายภายใน 60 เดือน โดยมีสาระสำคัญของกฎกระทรวง เพิ่มใน 3 ประเด็น ประกอบด้วย
1. กำหนดให้ผู้รับบำนาญชราภาพถึงแก่ความตายภายใน 60 เดือนนับแต่เดือนที่มีสิทธิได้รับเงินบำนาญชราภาพ ให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพ จากเดิม 10 เท่าของเงินบำนาญชราภาพรายเดือนที่ได้รับคราวสุดท้ายก่อนถึงแก่ความตาย ปรับเป็นให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพเป็นจำนวนเท่ากับจำนวนเงินบำนาญชราภาพที่ได้รับเดือนสุดท้ายก่อนถึงแก่ความตาย คูณด้วยจำนวนเดือนที่เหลือหลังจากผู้รับเงินบำนาญชราภาพถึงแก่ความตายจนครบ 60 เดือน
ทั้งนี้ ตัวอย่างเช่น กรณีที่ผู้ประกันตนได้รับบำนาญชราภาพเดือนละ 5,250 บาท และได้รับเงินบำนาญชราภาพมาแล้ว 20 เดือนก่อนถึงแก่ความตาย เมื่อกฎกระทรวงนี้ประกาศใช้ ทายาทจะได้รับเงินบำนาญชราภาพที่เหลืออีก 40 เดือน (5,250 X 40 = 210,000) เป็นต้น
2. ผู้ที่เคยได้รับเงินบำนาญชราภาพแล้วถูกงดจ่าย เนื่องจากกลับเข้าเป็นผู้ประกันตนและต่อมาถึงแก่ความตาย หากบุคคลนั้นได้รับเงินบำนาญชราภาพมาแล้วไม่เกิน 60 เดือน ให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพ จากเดิม 10 เท่าของเงินบำนาญชราภาพรายเดือนคราวสุดท้ายก่อนกลับเข้าเป็นผู้ประกันตน ปรับเป็นให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพเป็นจำนวนเท่ากับจำนวนเงินบำนาญชราภาพที่ได้รับเดือนสุดท้ายก่อนกลับเข้าเป็นผู้ประกันตนคูณด้วยจำนวนเดือนที่เหลือหลังจากผู้รับบำนาญชราภาพกลับเข้าเป็นผู้ประกันตนจนครบ 60 เดือน เช่นกัน
3. กำหนดบทเฉพาะกาลให้ผู้รับบำนาญชราภาพอยู่ก่อนกฎกระทรวงฉบับนี้ใช้บังคับและรับบำนาญชราภาพมาแล้วยังไม่ครบ 60 เดือน ให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพจนครบ 60 เดือน และในกรณีรับเงินบำนาญชราภาพมาแล้วและจำนวนเดือนเหลือน้อยกว่า 10 เดือน ให้จ่ายเงินบำเหน็จชราภาพเป็นจำนวน 10 เท่าของเงินบำนาญชราภาพรายเดือนที่ได้รับเดือนสุดท้ายก่อนถึงแก่ความตาย
มีประโยชน์ตรงนี้ ก็ช่วยให้คนที่อยากได้บำนาญชราภาพตัดสินใจได้ง่ายขึ้นเยอะ ส่วนคนที่อยากได้สวัสดิการรักษาพยาบาลอาจตัดสินใจยากขึ้น
อ่านบทความอื่นๆ
ความจริงความคิด : สัญญาณอันตราย เมื่อกระแสเงินสดเข้าน้อยกว่ากระแสเงินสดจ่าย
ความจริงความคิด : ทักษะทางการเงิน
ความจริงความคิด : การวางแผนภาษีสำหรับ SMEs ตอน 1
ความจริงความคิด : อดเปรี้ยวไว้กินหวาน
ความจริงความคิด : จิตวิทยาของการให้ของขวัญ
ความจริงความคิด : กู้ร่วม
ความจริงความคิด : Forex คือเรื่องหลอกลวง
ความจริงความคิด : ข้อสงสัยประกันสังคมกรณีชราภาพ
ความจริงความคิด : การบริหารการเงินเพื่อการลงทุน
ความจริงความคิด : ยิ่งเอาคืน ยิ่งขาดทุน
ความจริงความคิด : เปลี่ยนสวนกล้วย เป็นสวนสาธารณะ
ความจริงความคิด : แก่อย่างมีความสุขต้อง 4 แก่ (ตอนที่ 1)