HoonSmart.com>> สมาคมประกันวินาศภัยไทย ชู CAT Model ระบบประเมินความเสี่ยงและความเสียหายจากภัยพิบัติใหม่ ที่นำเทคโนโลยี ผสานข้อมูลภูมิศาสตร์ ภาพถ่ายดาวเทียม และเลเซอร์ Lidar สร้างแบบจำลอง 3 มิติ พร้อมแผนที่ Heatmap ช่วยภาครัฐ-เอกชน-ประชาชน เตรียมตัวได้ก่อนภัยจะมา ลดความเสียหายทางเศรษฐกิจประเทศ
นายฮากีม เบ็ญราฮีม ประธานคณะกรรมการประกันภัยทรัพย์สิน กล่าวถึงสถานการณ์ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ทวีความรุนแรงและเกิดขึ้นบ่อยครั้ง ไม่ว่าจะเป็นน้ำท่วม แผ่นดินไหว หรือพายุรุนแรง แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนา CAT Model (Catastrophe Model) ซึ่งถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการประเมินความเสี่ยงและความเสียหายจากภัยพิบัติ ช่วยเพิ่มความแม่นยำในการวางแผนรับมือ และสร้างความมั่นใจให้ทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน
เป็นการยกระดับการบริหารความเสี่ยง ช่วยให้บริษัทประกันภัยกำหนดเบี้ยประกันที่เหมาะสม แต่ยังเป็นข้อมูลเชิงลึกที่ภาครัฐสามารถนำไปใช้ในการวางแผนผังเมือง และช่วยให้ประชาชนตระหนักและเตรียมพร้อมรับมือได้ดียิ่งขึ้น
CAT Model เป็นแบบจำลองทางคณิตศาสตร์และสถิติ ที่ผสานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และเทคโนโลยีเชิงพื้นที่ เช่น การนำข้อมูลแบบจำลองความสูงเชิงดิจิทัล (Digital Elevation Model) และข้อมูล Lidar (ไลดาร์) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ใช้แสงเลเซอร์ยิงลงไปยังพื้นดินหรือสิ่งปลูกสร้างเพื่อวัดระดับความสูงและรูปร่างของพื้นที่อย่างละเอียด สามารถสร้างแผนที่สามมิติที่แม่นยำกว่าการสำรวจแบบเดิม ช่วยให้การจำลองเส้นทางการไหลของน้ำมีความสมจริงมากขึ้น
นอกจากนี้ยังมีการใช้ภาพถ่ายดาวเทียมเพื่อวิเคราะห์พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบและความเสียหายของโครงสร้าง รวมถึงการบูรณาการกับข้อมูลจากหน่วยงานภาครัฐ เพื่อประเมินมูลค่าความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างใกล้เคียงความจริง
ขณะเดียวกันภาคธุรกิจอื่น เช่น การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและการจัดผังเมือง ก็สามารถใช้ผลลัพธ์จาก CAT Model ที่แสดงออกมาในรูปแบบแผนที่ความเสี่ยง (Heatmap) เพื่อสร้างความทนทานต่อภัยพิบัติในอนาคต
“การลงทุนใน CAT Model คือการลงทุนเพื่อความปลอดภัยและความยั่งยืนของประเทศ เราต้องร่วมมือกันทั้งนักวิทยาศาสตร์ นักเศรษฐศาสตร์ ภาครัฐ และภาคธุรกิจ เพื่อสร้างแบบจำลองที่ตอบโจทย์บริบทของประเทศไทย โดยเฉพาะภัยพิบัติที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น น้ำท่วมฉับพลัน น้ำหลาก หรือพายุฤดูร้อน การพัฒนา CAT Model อย่างต่อเนื่องจะช่วยให้ระบบประกันภัยไทยแข็งแกร่ง พร้อมดูแลประชาชนและเศรษฐกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ”นายฮากีม กล่าว
เจาะลึก CAT Model
1. การวิเคราะห์ความเสี่ยงภัยพิบัติและอุทกภัย
ระบบจะวิเคราะห์ความเสี่ยงโดยเน้นที่ความละเอียดสูงและปัจจัยเชิงประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์
• ระบบใช้แผนที่ (เช่น แผนที่บริเวณแม่น้ำเจ้าพระยา) เพื่อระบุพื้นที่เสี่ยง
• สามารถระบุตำแหน่งได้ตั้งแต่เขตจังหวัด อำเภอ ลงไปจนถึงระดับตำบล
• ในการใช้งานจริงของบริษัท จะใช้ความละเอียดที่ค่อนข้างสูงและสามารถระบุที่ตั้งได้เลย
การใช้สถิติและข้อมูลย้อนหลัง (Historical Analysis)
• มีการสร้างข้อมูล ย้อนหลัง (สร้างย้อนหลัง) เพื่อแบ่งพื้นที่ตามสถิติการเกิดน้ำท่วม
• มีการตรวจสอบว่าสถานที่ใดมีน้ำท่วมในช่วงเวลาที่ผ่านมา เช่น รอบ 1 ปี, 5 ปี, หรือ 10 ปี
• การคำนวณความเสี่ยงยังใช้ สถิติย้อนหลัง เป็นหลัก
• ระบบสามารถระบุได้เลยว่าโลเคชันที่ได้รับบริการมีความเสี่ยงระดับใด
การคำนวณความเสี่ยงเชิงความถี่ (Return Period)
• ความเสี่ยงจะถูกประเมินโดยใช้หลักการของ “period” (การเป็นไปได้ในรอบที่จะเกิด) ซึ่งคือรอบระยะเวลาที่จะเกิดเหตุการณ์นั้นซ้ำ
• ตัวอย่างเช่น การคำนวณความเสี่ยงที่น้ำท่วมจะเกิดขึ้น 1 ครั้งใน 50 ปี หรือ 1 ครั้งใน 100 ปี
• หากตัวเลขรอบระยะเวลานี้มากเท่าไร ความเสี่ยงก็จะน้อยลง
การแบ่งประเภทของอุทกภัย
• ระบบสามารถระบุความเสี่ยงของน้ำท่วมตามสาเหตุได้
1. น้ำท่วมที่มาจากแม่น้ำ (เช่น การเอ่อล้นของแม่น้ำ) ซึ่งพบบ่อยในพื้นที่ที่มีแม่น้ำไหลผ่าน
2. น้ำท่วมที่มาจากท่อกับน้ำ (น้ำท่วมจากระบบระบายน้ำที่ไม่ดีหรือน้ำฝนท่วมขัง)
◦ การคำนวณยังพิจารณาเรื่องของ ระบบระบายน้ำ และ การจัดการของเมือง ด้วย
การวิเคราะห์ปัจจัยเฉพาะพื้นที่ (Location-Specific Analysis)
• ความเสี่ยงจะแตกต่างกันไปตามแต่ละ โลเคชัน เนื่องจากปัจจัย เช่น สิ่งปลูกสร้างที่แตกต่างกัน การวางผังเมืองที่ต่างกัน และลักษณะภัยธรรมชาติที่ต่างกัน
• แม้ในเขตกรุงเทพฯ ที่มีสถิติสูง แต่บางพื้นที่อาจมีภูมิคุ้มกันที่ดี เช่น มีกำแพงรอบ
ภัยพิบัติอื่น ๆ
นอกจากน้ำท่วมแล้ว ระบบยังสามารถวิเคราะห์ภัยพิบัติอื่นได้ เช่น แผ่นดินไหว ซึ่งจะแสดงผลโดยใช้รหัสสี (เช่น สีเขียวหมายถึงความเสี่ยงน้อย)
2. ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์ (Data Sources)
ระบบปัจจุบันใช้ฐานข้อมูลที่มีอยู่และการพัฒนาในอนาคตกำลังมองหาแหล่งข้อมูลจากหน่วยงานภายนอกเพิ่มเติม
ข้อมูลหลักที่ใช้ในปัจจุบัน
• ฐานข้อมูลภายใน ทางสมาคม (ที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน) มี database ตัวนี้อยู่
• ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ ข้อมูลเกี่ยวกับเขต จังหวัด อำเภอ ตำบล และแผนที่
• สถิติความเสียหายย้อนหลัง ข้อมูลสถิติการเกิดน้ำท่วมและความเสียหายที่เกิดขึ้นในอดีต
• ข้อมูลการจัดการเมือง ข้อมูลเกี่ยวกับระบบระบายน้ำและการจัดการในเมือง
• ข้อมูลเฉพาะโลเคชัน ข้อมูลเกี่ยวกับความแตกต่างของสิ่งถูกสร้างและการวางแผนเงินในแต่ละพื้นที่
แหล่งข้อมูลที่กำลังพัฒนา (อนาคต) ในอนาคต ระบบกำลังพิจารณาโปรแกรมใหม่และดึงข้อมูลมาจากหน่วยงานภายนอก จาก
• สถาบัน/องค์กรมหาชน
• สถาบันด้านดาวเทียมอากาศ
• สถาบันภูมิสารสนเทศ ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีข้อมูลและข้อมูลอัปเดตมาก