โดย…สาธิต บวรสันติสุทธิ์,CFP
“ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลก่อนตัดสินใจลงทุน” คำเตือนของสำนักงาน ก.ล.ต. ที่ฟังซ้ำจนท่องได้ เพื่อเตือนให้คนที่จะลงทุนให้ศึกษาข้อมูลให้ลึกซึ้งก่อนตัดสินใจลงทุน แต่แม้จะเตือนมากเท่าไหร่ก็ตาม นักลงทุนหลายคนก็ยังพลาดในเรื่องของการศึกษาข้อมูล เหตุผลก็เพราะ เชื่อคนบอกบ้าง เห็นหุ้นกำลังขึ้นกลัวตกรถไฟบ้าง เห็นเพื่อนๆซื้อกันอยู่ เห็นกองทุนลงทุนอยู่ ฯลฯ ทำให้หลายคนลงทุนโดยไม่ได้ศึกษาข้อมูลใดๆเลย และมักจะมาศึกษาข้อมูลหลังจากเจ็บตัวไปแล้ว ซึ่งไม่มีประโยชน์อะไรเลย และไม่เพียงแต่การลงทุน การซื้อผลิตภัณฑ์ต่างๆไม่ว่าจะเป็นการเงิน เช่น ประกันฃีวิต กองทุน ฯลฯ ก็ควรศึกษาข้อมูลให้เข้าใจอย่างถูกต้องด้วย หรือผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์การเงินอย่างเช่น มือถือ กล้อง ฯลฯ ก็ควรศึกษาคุณสมบัติว่าตรงความต้องการของเราหรือไม่ด้วยเช่นกัน
แต่ในอีกมุมหนึ่ง ก็มีหลายคนมีอาการ FOMO (Fear of Missing Out) คือ อาการกลัวตกข่าว ตื่นเช้าก็รีบเช็คข่าว กินข้าว เข้าห้องน้ำเสร็จ ก็ต้องรีบเช็คข่าว จนวันๆไม่ต้องทำอะไร อ่านข่าวมาก แต่วิเคราะห์ข่าวน้อย คือเน้นปริมาณ แต่ไม่เน้นคุณภาพของการเสพข่าว ทำให้ข้อมูลที่ได้มีประโยชน์เพียงแค่รู้ และใช้พูดคุย แต่ไม่มีประโยชน์ในการนำมาใช้ประโยชน์เลย
และนอกจากอาการ FOMO ก็เริ่มมีอาการ FOBD (Fear of Be Deceived) คือ อาการกลัวถูกหลอกกันเยอะมากๆ โดยเฉพาะช่วงหลังๆมีข่าวหลอก ข้อมูลหลอก ไม่ว่าให้คนรับข้อมูลกระทำการอย่างใดอย่างหนึ่งที่เป็นประโยชน์กับตัวเอง เช่น หลอกให้ไปโหวตแสดงความเห็นในเว็บใดเว็บหนึ่ง หรือ หลอกให้ไม่ไปออกเสียงเลือกตั้ง ฯลฯ หรือหลอกให้เสื่อมศรัทธาหรือเข้าใจผิดในฝ่ายที่ตนเองศรัทธา การปล่อยข้อมูลเพื่อให้เข้าใจผิด และนำไปสู่การตัดสินใจที่ผิด คนที่ถูกหลอกก็อย่าเสียใจว่าตัวเองโง่ เพียงแต่เราไม่ทันได้ระวังตัว จึงไม่สามารถสังเกตุเห็นสิ่งผิดปกติได้ เหตุการณ์ต่างๆเหล่านี้เกิดขึ้นได้ส่วนหนึ่งเป็นเพราะพฤติกรรมการรับรู้และตัดสินของคนทั่วไป ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่มีคนวิเคราะห์มามากมาย ยกตัวอย่างเช่น
1.เราจะเลือกรับรู้ข้อมูลเฉพาะที่ตรงกับความเชื่อของเรา สังเกตุง่ายๆ บน facebook เราก็จะเป็นเพื่อนหรือ กด Like เฉพาะกับกลุ่มคน หรือ หน้าเฟส ที่ตรงกับความเชื่อของเรา และเราก็เลือกที่จะมองข้าม หรือ โต้แย้งเพื่อนหรือ ข้อความที่ส่งมาจากคนที่มีความเห็นต่าง แม้ว่าหลายคนจะพูดอยู่เสมอว่าเป็นคนเปิดกว้างพร้อมรับความเห็นที่แตกต่าง แต่ถามจริงๆเถอะ พร้อมจริงรึเปล่า และทุกครั้งที่มีการถกความเห็นกัน ความคิดตอนนั้นคิดจะเอาชนะ หรือ คิดจะแลกเปลี่ยน โดยเฉพาะบรรดาแกนนำไม่ว่าฝ่ายไหนที่มีต้นทุนทางสังคมสูง เมื่อต้องมาแลกเปลี่ยนความเห็นกันบนเวทีสาธารณะ
เท่าที่ผมเห็นมักจะมุ่งเอาชนะมากกว่าฟังความเห็นของฝ่ายที่เห็นต่าง ผลเสียของพฤติกรรมนี้ ก็คือ จะทำให้เราปิดกั้นข้อมูล ข่าวสาร ความเห็นที่หลากหลาย ผลร้ายที่ตามมา ก็คือ จะทำให้เราเองเปลี่ยนจากศรัทธา ความเชื่อที่ประกอบด้วยปัญญา กลายเป็นงมงาย ความเชื่อที่ไร้ปัญญา อย่างด้านการลงทุนก็เช่นกัน เวลาเราซื้อหุ้นตัวไหน เราก็มักจะมองว่าหุ้นตัวนั้นดี แม้ราคาจะตกไปเรื่อยๆ ก็ยังหวังว่า เดี๋ยวราคาก็ต้องขึ้น เพราะพื้นฐานดี เราก็จะพยายามมองหาข่าวดีเกี่ยวกับหุ้นตัวนั้น ใครบอกหุ้นตัวนั้นไม่ดี ก็จะคิดแย้งในใจ ไม่เชื่อ
2.“ซื้อหุ้น ก. สิ เป็นหุ้นที่ดีแถมตอนนี้ราคาถูก” ช่วงนี้ใน line group ของเพื่อนๆที่ชอบลงทุนในหุ้น ก็มักมีการแนะนำให้ซื้อขายหุ้นกันยกใหญ่ ตอนแรกที่เพื่อนแนะนำ แว็บแรกเลยคือ ไม่เชื่อ ไม่หาข้อมูลมาสนับสนุนความเชื่อด้วย แต่เมื่อเห็น broker หลายที่เริ่มแนะนำแบบเพื่อน ก็จะเชื่อ สรุปคือ เชื่อ broker ไม่เชื่อเพื่อน ต่อมาถึงรู้ว่าเพื่อนที่แนะนำหุ้นคนนั้นเป็นเซียนหุ้นอยู่ ได้กำไรจากหุ้นมาเยอะ ครั้งนี้เฝ้ารอเพื่อนแนะนำหุ้นอย่างเดียวเลย ทำไมถึงเป็นอย่างนี้ ก็เพราะคนเราชอบเลือกที่จะเชื่อแหล่งข้อมูลมากกว่าความถูกต้องของตัวข้อมูล
ตัวอย่างด้านการลงทุนที่เห็นบ่อยก็เช่น บางคนตัดสินใจซื้อขายหุ้นเพียงเพราะนักวิเคราะห์คนนี้เป็นคนพูด โดยที่ไม่ได้ศึกษาเกี่ยวกับหุ้นตัวนั้นว่าปัจจัยพื้นฐานเป็นยังไง เชื่อมั๊ยครับ หลายคนยังไม่รู้เลยว่าชื่อเต็มหรือธุรกิจหลักของหุ้นตัวนั้นคืออะไรด้วยซ้ำ ซึ่งการลงทุนอย่างนี้ ผมว่าเสี่ยงมากครับ และมีโอกาสสูงที่จะเป็นเหยื่อ ตัวอย่างเช่น หากผมเป็นรายใหญ่ และรู้ว่ามีนักลงทุนกลุ่มใหญ่ลงทุนตามคำแนะนำของนักวิเคราะห์คนนี้ แค่ผมคอยขายเวลาที่มีคำแนะนำให้ซื้อก็สามารถขายได้ราคาดีแล้ว
จริงๆเรื่องพฤติกรรมการตัดสินใจเหล่านี้มีอีกเยอะ และเป็นเรื่องที่ปกติทั่วไป ทำให้ผู้ที่ศึกษาพฤติกรรมเหล่านี้อย่างจริงจังจะสามารถนำมาใช้เป็นประโยชน์ได้ และที่สำคัญยังสามารถนำมาป้องกันตนเองจากคนที่ใช้พฤติกรรมของคนมาแสวงหาประโยชน์จากเราได้เช่นกัน เพราะคนที่ทำให้เราถูกหลอกมากที่สุด ก็คือ ตัวเราเอง
———————————————————-
ติดตามข่าว หุ้นเด่น ประเด็นร้อน #HoonSmart #หุ้นสมาร์ท ได้ที่
Facebook : www.facebook.com/HoonSmart
Line : https://line.me/R/ti/p/%40hoonsmart.com