HoonSmart.com>>”มนตรี ศรไพศาล” ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บล.เมย์แบงก์ กิมเอ็ง (ประเทศไทย) ส่งจดหมายถึงสมาคมบริษัทหลักทรัพย์ไทย ด้วยความเป็นห่วงว่า ข้อเสนอให้สมาชิกลบข้อมูล Short Sell ใน 60 วัน เป็นมาตรการที่อาจยังมีช่องโหวให้นักลงทุนเลี่ยงเกณฑ์อย่างทุจริตได้
ที่มา และ หลักการ
1. มาตรการกำกับ Short Sell มีผลต่อการรักษาเสถียรภาพตลาดหุ้น การกำกับที่ดี ทำให้ตลาดแข็งแรง แม้กระทั่ง USA, KRX, JPX ก็ยังมีการกำกับดูแล
2. อย่างไรก็ตาม มีลูกค้าและบางสถาบัน ใช้ช่องทางที่ตลาดหุ้นได้ยกเว้นให้กับนักลงทุนสถาบันปกติ ส่งคำส่ง Short Sell โดยเลี่ยงกติกาควบคุม เช่น ราคา Plus Tick หรือ การวางเงินหลักประกัน
3. ลูกค้าบางราย Short Sell กับโบรกเกอร์หนึ่ง แต่ซื้ออีกโบรเกอร์หนึ่ง ซึ่งควรเป็นการ Covered Short แต่กลับไม่ได้รายงานเช่นนั้น เปรียบสมือนเป็นเจ้าของหุ้น ทำให้สามารถขายหุ้น โดยไม่เข้าข่าย Short Sell ได้
4.การอนุญาตให้โบรกเกอร์เพียงล้างข้อมูลหลัง 60 วัน ไม่ช่วยแก้ไขปัญหาสร้างความเป็นธรรมในเรื่อง Short Sell ทำให้สถาบันที่ขายหุ้น หรือ Short Sell ที่เคารพกติกาเสียเปรียบ และนักลงทุนทั่วไปเสียหาย
5. หลักการ เรื่อง Naked Short Sell หรือ Hidden Short Sell ได้สร้างความเสียหายกับตลาดหุ้นมาก เป็นปัญหาต่อนักลงทุนยิ่งกว่าการปั่นหุ้น เพราะในการปั่นหุ้น นักลงทุนต้องหลงเชื่อ จึงเสียหาย แต่กรณีการ Short Sell โดยไม่อยู่ในกรอบการกำกับดูแล ได้ใช้ในกระบวนการกดราคาจนหุ้นต่ำไปเรื่อยๆ แม้จะต่ำกว่าปัจจัยพื้นฐาน จนนักลงทุนบุคคลตกใจ และ ขายหุ้นออก ก็จะซื้อคืนราคาถูก และ ผลักราคาขึ้นมาใหม่
หลังจากแก้ไขปัญหาวันที่ 13 มีนาคม 2563 แล้ว สถานการณ์ตลาดดีขึ้นมาก แต่ยังมีการ Short Sell ที่เลี่ยงกฎเกณฑ์อยู่
ข้อเสนอ การให้ยืมหุ้นมีความสำคัญ หากไม่กำกับให้ดีจะทำให้ไม่เป็นธรรมต่อนักลงทุนสุจริต และ การกำกับดูแลเกณฑ์ที่ออกไม่ได้ผล จึงมีข้อเลนอ ดังนี้
วิธีที่ 1 กำหนดให้นักลงทุนที่ขายหลักทรัพย์แบบ Short Sell โดยไม่เคารพเกณฑ์ของตลาดหลักทรัพย์ฯ มีความผิด ต้องคืนกำไรทุกรายการที่กำไร โดยไม่หักรายการที่ขาดทุน และอาจมีโทษปรับตัวย
การขายโดยไม่ได้เป็นเจ้าของหลักทรัพย์ ต้องมีการยืมหุ้นจากผู้ทำ SBL ก่อนการขาย
ผู้ Short Sell ต้องขายหลักทรัพย์ตามเกณฑ์ที่กำหนต เช่น Plus Tick ในปัจจุบัน
การ Short Sell โดยไม่เป็นไปตามกติกา มีผลเสียหายต่อนักลงทุนอย่างมากโดยกว้างขวาง ไม่น้อยกว่าการปั่นราคาหุ้น เพราะอาจเสียหายถึงนักลงทุนที่มีหุ้นอยู่โดยแม้อาจจะไม่ได้หลงเชื่อตามหุ้นปั่นก็ยังเสียหายได้ จึงควรกำหนดโทษต่อนักลงทุนที่ทำผิดเกณฑ์ในลักษณะเดียวกัน
เมื่อขาย Short Sell แล้ว การซื้อหุ้นหลักทรัพย์เดียวกัน จะต้องเป็นการ Covered Short จนครบก่อน จึงจะถือว่าที่เหลือเป็นซื้อแบบถือครองได้ การที่นักลงทุนอาจ Short หุ้นไว้ แล้วไปซื้อหลักทรัพย์แต่ไม่รายงานว่าเป็นการ Covered Short เท่ากับเป็นการปกปิดการ Short Sell ทำให้การขายครั้งต่อๆ ไป เป็นช่องทางเลี่ยงเกณฑ์ Short Sell ได้
การแก้ปัญหา นักลงทุน Short Sell ค้างไว้ที่ สมาชิก A แต่ไปซื้อหลักทรัพย์ที่สมาชิก B อาจมีการหักกลบสถานะ ที่ Prime Broker ที่เชื่อมโยงกับสมาชิก A และ สมาชิก B โดย สมาชิกทั้งสองไม่รับทราบ
เมื่อมีการ Short Sell โดยไม่ได้รายงานว่าได้ Cover Short Sell แล้ว 30 วันให้รายงานต่อตลาดหลักทรัพย์ฯ เพื่อให้มีการตรวจสอบ หลังจากนั้น ให้มีการรายงานทุกสัปดาห์
หากตรวจพบว่า นักลงทุนเลี่ยงเกณฑ์ short Sell จะต้องเสียค่าปรับ จากกำไรที่เกิดจากการ Short Sell โดยมิชอบ โดยไม่หักล้างกับรายการที่ขาดทุน และอาจมีโทษปรับตัวย
เมื่อมีการ Short Sell โดยไม่ได้รายงานว่าได้ cover short sell แล้ว 60 วันให้รายงานต่อตลาดหลักทรัพย์ฯเพื่อให้มีการตรวจสอบ ในกรณีนี้ สมาชิก A สามารถลบข้อมูลรายงานสถานะ Short Sell ของลูกค้าได้ แต่การตรวจสอบยังไม่หมดไป และ หากพิสูจน์ได้ย้อนหลังว่ามีความผิด นักลงทุนยังมีความผิดอยู่ดี
บริษัทหลักทรัพย์ที่มีพฤติกรรมจงใจให้ความร่วมมือในการทำผิดเกณฑ์ จะต้องมีโทษเช่นเดียวกัน
วิธีที่ 2 กำหนดให้มีไบอนุญาต สำหรับธุรกิจ SBL
กรณีบริษัทหลักทรัพย์ที่มีใบอนุญาตนายหน้าหลักทรัพย์ได้รับอนญาตให้ทำธุรกิจ SBL ได้เลย
กรณี บริษัทอื่นต้องขอไบอนุญาต
บริษัท SBL มีหน้าที่ ดังนี้
เก็บและรักษาหลักประกันตามเกณฑ์ตลาดหลักทรัพย์ฯ และ ก.ล.ต. เพื่อความเป็นธรรมกับนักลงทุนรายอื่นภายใต้กติกาเดียวกัน และเป็นหลักประกันสำหรับเจ้าของหุ้นที่ให้ยืม ห้ามใช้หลักประกันหักกลบกับการซื้อหุ้นที่เปิดสถานะ Short Sell ไว้ หากซื้อหุ้นเดิม ต้องบันทึกข้อมูลการยืมหุ้น และการคืนหุ้นให้ถูกต้องครบถัวน ยืนยันกับสมาชิกในการยืมหลักทรัพย์อย่างถูกต้อง
รายงานสมาชิกที่มีการเปิดสถานะ Short Sell เมื่อมีการปิดสถานะ แม้จะเป็นการปิดสถานะกับสมาชิกรายอื่น
กำหนดให้นักลงทุนทุกฝ่ายแม้เป็นสถาบัน ต้องยืมหุ้นเข้าบัญชีก่อนขาย หรือ แม้หากไม่มีการส่งมอบเพราะปิดสถานะในวัน หากมีรายการ Short ก่อน จะต้องพิสูจน์ไห้ได้ว่ามีที่มา ยืมแล้วเรียบร้อย
ในการยืมหุ้น ที่ไม่ใช่ยืมจากสมาชิก ต้องระบุสถาบันที่ทำหน้าที่ SBL ให้ชัตเจน
กรณีที่ปิดสถานะ Short แล้ว สถาบัน SBL มีหน้าที่ต้องแจ้งให้กับสมาชิกที่เปิดสถานะ Short รับทราบต่อไป
หากสถาบันที่ทำ SBL ฝ่าฝืนระเบียบ ไม่ปฏิบัติตามเกณฑ์ อาจมีโทษสูงสุดถึงขั้นพัก หรือ ยกเลิกใบอนุญาต SBL
